🌐 Ethereum Ağı Nedir?
Ethereum, merkeziyetsiz uygulamaların (DApp) ve akıllı kontratların (smart contract) çalıştığı, açık kaynaklı bir blokzincir (blockchain) platformudur.
Kısaca:
Bitcoin dijital para ise, Ethereum dijital platformdur.
Ethereum, 2015 yılında Vitalik Buterin ve ekibi tarafından geliştirildi ve Bitcoin’in sadece “para” olmakla sınırlı dünyasına bir devrim kattı:
“Blokzincir üzerinde her şeyi programlayabiliriz!”
🧠 Temel Özellikleri
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Akıllı Kontratlar | Kendi kendine çalışan, otomatik kurallarla çalışan sözleşmeler |
| DApp’ler | Merkeziyetsiz uygulamalar (örnek: Uniswap, OpenSea) |
| Token Desteği | ERC-20 (kripto para), ERC-721 (NFT) gibi standartlarla token oluşturma |
| EVM (Ethereum Virtual Machine) | Akıllı kontratları çalıştıran dijital bilgisayar |
| ETH (Ether) | Ethereum ağının resmi para birimi – işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır |
⚙️ Nasıl Çalışır?
Ethereum ağı:
- Kullanıcılardan işlemler alır.
- Madenciler (veya şu an doğrulayıcılar – validator’lar) bu işlemleri toplar, bloklar oluşturur.
- Bloklar zincire eklenir, herkes ağda bu işlemleri görebilir.
Bu sistem sayesinde:
- Kimse sistemin sahibi değildir.
- Sansüre dayanıklıdır.
- Şeffaf ve güvenlidir.
🔗 Neler Yapılabilir?
- Kripto para göndermek (ETH, token’lar)
- Kendi kripto paranı (ERC-20) oluşturmak
- NFT çıkarmak (ERC-721, ERC-1155)
- Merkeziyetsiz borsalar (DEX) oluşturmak
- DAO (merkeziyetsiz otonom organizasyonlar) yönetmek
- Oyunlar, finans uygulamaları, sosyal ağlar ve çok daha fazlası
🔋 İşlem Ücretleri (Gas Fees)
Ethereum’da her işlem, “gas” (yani işlem ücreti) gerektirir.
Bu ücret, işlemi doğrulayan doğrulayıcılara ödenir.
Gas = Bilgisayar gücü
ETH = Ödeme aracı
Gas ücretleri Ethereum ağındaki yoğunluğa göre değişir. Ağ tıkanınca, gas ücretleri çok yükselebilir (özellikle 2020–2021’de bu büyük bir sorundu).
🔁 Ethereum 2.0 (The Merge) Nedir?
Eskiden Ethereum, Proof of Work (madencilik) sistemiyle çalışıyordu. 2022’de büyük bir güncellemeyle Proof of Stake sistemine geçti. Bu güncellemeye “The Merge” deniyor.
| Önce (PoW) | Şimdi (PoS) |
|---|---|
| Madencilik vardı | Doğrulayıcı sistemi var |
| Enerji tüketimi yüksekti | Çok daha çevreci |
| Ağ daha yavaştı | Daha hızlı, ölçeklenebilir hale geliyor |
📈 Ethereum Neden Bu Kadar Önemli?
- Blokzincir devrimini sadece “para” olmaktan çıkarıp “uygulama platformuna” dönüştürdü.
- DeFi (merkeziyetsiz finans), NFT, DAO gibi devrimlerin altyapısı oldu.
- Geliştiriciler için en geniş ve aktif ekosisteme sahip.
- Sürekli gelişiyor (Layer 2 çözümleri, sharding, zk-rollups vs.).
💬 Kısa Kısa Ethereum
- Kuruluş: 2015
- Kurucu: Vitalik Buterin
- Para birimi: ETH
- Avantajları: Programlanabilirlik, merkeziyetsizlik, güvenlik
- Kullanım alanları: DeFi, NFT, token, oyunlar, DAO